۱۵۰ میلیون دختر و ۷۳ میلیون پسر زیر ۱۸ سال تجاوز به عنف را تجربه کردهاند
ایلنا: کارشناس مرجع ملی کنوانسیون حقوق کودک وزارت دادگستری در نشست خبری بررسی نقش والدین در پیشگیری از آسیبهای نوجوانان با محوریت فیلم «هیس، دخترها فریاد نمیزنند» گفت: بنابر تخمینهای سازمان جهانی بهداشت WHO ۱۵۰ میلیون دختر و ۷۳ میلیون پسر زیر ۱۸ سال تجاوز به عنف و سایر افراد خشونت جنسی را تجربه کردهاند.
رییس انجمن ایرانی مطالعات زنان در نشست خبری بررسی نقش والدین در پیشگیری از آسیبهای نوجوانان با محوریت فیلم «هیس، دخترها فریاد نمیزنند» گفت: این فیلم به عنوان تجربه شخصی من در ۴دهه کار مشاوره و روانشناختی، سرآغاز تحولی عظیم در سینمای ایران است.
“شکوه نوابینژاد” با اشاره به اینکه فیلم هیس، دخترها فریاد نمیزنند را باید بارها از دید والدین، مربی، حقوقدان و دلسوز فرهنگی جامعه ببینیم؛ افزود: تاکید روی مشاهدهٔ این فیلم جنبهٔ پیشگیری از آسیبهای اجتماعی دارد.
وی خاطرنشان کرد: اگر همانند کارگردان این فیلم دغدغه مشکلاتی را داریم که در لایههای زیرین جامعه وجود دارند اما قربانیان، والدین، مربیان و مسئولان دربارهٔ آن سکوت میکنند، باید چارهای بیاندیشیم.
نوابینژاد در دفاع از فیلم هیس دخترها فریاد نمیزنند؛ گفت: پوران درخشنده با جسارت تمام مسئلهای را که خانوادهها در درون خودشان حاضر نیستند مطرح کنند با هدف تلنگر به جامعه، خانوادهها و مدرسه و تمام کسانی که خودشان مدعیان فرهنگ و سلامت روان جامعه میدانند، بدون ابتذال به تصویر میکشند. زیرا این موضوع خیلی راحت میتواند خط قرمز ابتذال را رد میکند. باید از او تشکر کرد زیرا در همین حد هم شاهکار است.
در این نشست کارشناس مرجع علمی کنوانسیون حقوق کودک وزارت دادگستری نیز حضور داشت.
“منصور مقاره عابد” درباره تاثیر سینما در کاهش و کنترل آسیبهای اجتماعی گفت: زبان تصویر و ارتباط بصری، خواه برای آشتی دادن انسان، شناخت خویشتن یا برای موجودیت یکپارچه بخشیدن به او موثرترین وسیله است. از همین رو سینما هنری است که با زندگی بخش عظیمی از اجتماع مرتبط است.
“شکوه نوابینژاد” در بررسی نقش والدین در کاهش آسیبهای اجتماعی گفت: بحث در مورد نقش والدین در کاهش آسیب در این چند سال اخیر آنقدر کم محتوا، بیمحتوا و تکراری صورت گرفته است که خود والدین نیز از شنیدن این حرفها خستهاند. از همین رو در کشور نیازمند نگرشی متبحرانه و کارشناسانه در مطرح کردن این موضوع در جمع خانوادهها هستیم.
وی با اشاره به اینکه رابطهٔ صمیمانهٔ زن و شوهر و همچنین رابطه صمیمانه پدرو مادر با فرزند نوجوان تعیین کنندهٔ میزان سازگاری فرد در زندگی آینده است، اضافه کرد: براساس مشاهدات بالینی اگر رابطهای صمیمانه در خانواده وجود داشته باشد آنچه بین اعضای خانواده تبادل میشود باعث ایجاد حس امنیت و اعتماد به نفس در فرزندان میشود.
نوابینژاد اذعان داشت: در حال حاضر بسیاری از مادران اعم از شاغل و غیرشاغل وقت برای درک همدلانه با بچهها نمیگذارند. همانطور که در سکانسهای این فیلم دیده شد دختر بچهٔ ۸ ساله با وجود اینکه عارضهای برایش پیش آمده و این عارضه باعث وحشت او شده است اما نمیتواند در مورد آن با مادر خود حرف بزند این امر به آن دلیل است که مادر به دلیل اشتغال و عدم توجه به کودک وقت و حساسیت لازم در برخورد با کودک خود را نداشته است از همین رو رابطه آنها اینقدر صمیمانه نیست که این دختر بتواند مشکل خود را مطرح کند و مادر نیز شنوای او نیست.
به گفته این روانشناس خانواده امروز وضعیت بسیاری از خانوادهها این چنین است و کم نیستند دختربچههایی که از طرف محارم و نزدیکترین افراد که باید از امنیت و سلامت آنها محافظت کنند؛ مورد تجاوز قرار میگیرند.
نوابینژاد؛ تجاوز در کودکی را زمینه ساز روابط سرد زن و شوهر، بیمیلی به ازدواج، نفرت از مردان، حس انتقام، حساسیت و زودرنجی بیش از حد، افسردگی مزمن و صدها مشکل دیگر دانست.
رئیس انجمن ایرانی مطالعات زنان خاطرنشان کرد: فیلم درباره دختربچه است، اما در مورد پسربچهها نیز مصداق دارد و پوران درخشنده سر این دمل چرکی را که زیر پوست جامعه وجود دارد، باز کرده تا فضای پرداختن به این گونه مسائل در جامعه بیشتر از گذشته فراهم شود.
در ادامه منصور مقاره عابد، شرمساری، حفظ آبرو و انکار را از عوام شیوع فرهنگ سکوت دانست و اذعان داشت: به کودکان اجازه داده نمیشود تا بتوانند درباره اینکه مورد سوء استفاده قرار گرفتهاند صحبت کنند و بزرگسالان نیز نمیتوانند از احتمال خطر بروز خشونت جنسی در خانه حرف بزنند و حتی نمیدانند در صورت مشهود شدن اتفاق باید چگونه برخورد کنند.
به گفته این آسیبشناس حوزه جوانان و نوجوانان طبق تحقیقات ۵ ساله در کانون اصلاح و تربیت، حدود ۷۴ درصد از بچههای کانون اصلاح و تربیت مورد خشونت والدین قرار گرفتهاند و عارضههای جسمی در آنها وجود داشته است و ۸۰ درصد از دختران تجربهٔ سو استفاده جنسی دارند.
کارشناس مرجع ملی کنوانسیون حقوق کودک وزارت دادگستری گفت: بنابر تخمینهای سازمان جهانی بهداشت WHO ۱۵۰ میلیون دختر و ۷۳ میلیون پسر زیر ۱۸ سال تجاوز به عنف و سایر افراد خشونت جنسی را تجربه کردند.
وی با اشاره به اینکه موضوع فیلم هیس دخترها فریاد نمیزنند موضوعی فراملی است، افزود: در کشورهای شرقی و آسیا شرقی نیز این نادیده گرفتن این آسیب مطرح است برای مثال دولت ژاپن تا چندین سال قبل از انتشار آمار کودک آزاری و تجاوز به کودکان بیم داشت.
مقاره عابد؛ آموزش به کودکان در دفاع از حریم شخصی خود را ضروری دانست و افزود: در کشور آفریقا فیلمها آموزشی کوتاه مخصوص کودکان از تلویزیون پخش میشد تا کودک یاد بگیرد که حداقل باید جیغ بزند تا بقیه به کمک او بیایند اما در کشور فقدان اینگونه آموزشها به چشم میآیند.
وی در ادامه اذعان داشت: کودکان دارایی و کالا نیستند که رویشان سرمایه گذاری کنیم تا آینده ساز ممکلت باشند و ما به این خاطر به آنها بها دهیم بلکه کودکان دارای حق فی النفسه هستند.
کارشناس مرجع ملی کنوانسیون حقوق کودک وزارت دادگستری با تاکید بر اینکه یکی از مشکلاتی که در ایران وجود دارد؛ وجود نداشتن تعریف دقیق برای کودک آزاری است؛ اظهارکرد: بیتوجهی نیز کودک آزاری محسوب میشود اما به دلیل اینکه تصور میشود که بیتوجهی کودک آزاری نیست در آمارها بیان نمیشود.
مقاره عابد با اشاره به اینکه طبق ماده ۴۵ قانون حمایت از خانواده منافع عالی کودک در تمامی جامعه باید رعایت شود؛ گفت: در فصل دهم قانون مجازات اسلامی که به تازگی تصویب شده و در ماده ۱۴۶ که بلوغ تعریف شده است و نشان میدهد که آیین دادرسی نسبت به کودکان تغییر کرده است.
این کارشناس مرجع ملی کنوانسیون حقوق کودک وزارت دادگستری اذعان داشت: بین عدالت قضایی و حمایت اجتماعی فاصلهای اتفاق افتاده است و مقنن کاری ندارد که فرد به چه علت جرم را مرتکب شده است. بلکه بنابر قانون فرد در مقابل جرم، رفتار، فعل یا ترک فعل مجازات میشود زیرا در کشور ما بیشتر عدالت تنبیهی است تا عدالت ترمیمی. حتی جامعه نیز بیشتر مجازات گراست.
شکوه نوابینژاد همچنین در این نشست مطرح کرد: پدر و مادرهای ما امروز یا به دلیل مشغله یا به دلیل غفلت یا هر دو مورد، به کودک توجه نمیکنند. باید توجه داشت که توجه نکردن فاجعه نیست اما زمینه ساز فاجعه است.
وی با تاکید بر اینکه نظام آمورش و پرورش کشور عنوان پرورش را نیز با خود یدک میکشد اما در بخش تربیت مهجور مانده است؛ گفت: از تربیت در مدارس ما خبری نیست اگر هم باشد در مقایسه با جمعیت عظیم افرادی که در مدارس مشغول به تحصیل هستند؛ ناچیز است.
این روانشناس خانواده، شناخت فرزندان در هر دوره سنی را مهمترین راه حل در پیشگیری از بروز آسیب به کودکان دانست و بیان کرد: شناخت کودکان یعنی شناخت فرآیند رشد آنها. باید توجه داشت که کودکان در هر سنی با مجموعه خاصی از نیازها مواجه میشوند که حداقل وظیفه والدین جدا از دولت و سازمانها این است که همزمان با مراحل رشد کودکان جلو بروند. برای مثال کودک ۳ تا ۶ سال حساسیت و آگاهیهای جنسی دارد در این دوره باید مواظب باشیم که بچهها تنها گذاشته نشوند. برای راهنمایی والدین در این حوزه کتابهای بسیاری به تحریر در آمدهاند.
همچنین پوران درخشنده از دغدغههای شخصی خود برای ساختن این فیلم سخن گفت. نویسنده و کارگردان فیلم هیس دخترها فریاد نمیزنند؛ گفت: دغدغهٔ ساختن این فیلم از ضرورت و کنار مردم بودن وحوادثی که نسبت بهش بیتفاوت نیستم ناشی میشود. دلیل ورود من به عرصه سینما به همین دلیل بوده.
وی ادامه داد: باید توجه داشت این موضوع برای اولین بار است که در جامعهٔ ما در قالب فیلم مطرح شده است بنابراین با اینکه بر تمام ریزه کاریها واقف بودهام، سعی نکردم در سطح حرکت کنم و با بیش از ۷۰۰ دختر مصاحبه کردم ولی هرچیزی را اجازه نداشتم بگویم.
درخشنده درباره ممیزیهای فیلم هیس دخترها فریاد نمیزنند؛ گفت: با این همه احتیاط، فیلم من در سه قسمت باید ممیزی میخورد، یکی در اسم فیلم، یکی پیدا شدن “ولی دم” و دیگری در صحنهٔ آزار، که باید در واقع سه مولفهای که فیلم به خاطر آن ساخته شده است باید حذف میشد اما من مقاومت کردم فقط به دلیل مسولیتی که نسبت به مردم احساس میکردم حتی سرمایه خودم را در فیلم گذاشتم تا بدانند حتی اگر این فیلم توقیف شود اما باید این حرف گفته شود.
درخشنده در پاسخ به این سوال که آیا حاضر به پخش فیلم هیس دخترها فریاد نمیزنند در مدارس سطح کشور هستنید گفت: باید دید نگاه وزیر آموزش و پرورش نسبت به این فیلم چیست.
وی ادامه داد: در یکی از اکرانهای فیلم، مادر و دختری برای تماشای فیلم آمده بودند. من از مادر پرسیدم آیا دخترتان را نیز برای مشاهدهٔ فیلم به سالن میآورید و با این جواب مواجه شدم که من با دخترم قبلا در مورد این مسایل صحبت کردهام و مشکلی برای دیدن این فیلم نداریم. این در صورتی ممکن است که ما اینقدر با بچههای خودمان حرف زده باشیم تا بتوانیم با آنها این فیلم را تماشا کنیم.