افزایش تعداد کسانی که به خاطر جرایم غیر عمد مانند مهریه،تصادف و موارد این چنینی در زندان به سر می برند سبب شد تا ستاد دیه و قاننو گذاران به فکر راهکارهایی باشند.
مریم صدرالادبایی : دو قانون اجباری کردن بیمه شخص ثالث و مهریه ۱۱۰ سکه ای سبب شد تا ما یک روند کاهشی در تعداد زندانیان داشته باشیم.
برای این موضوع با سید اسدالله جولایی رئیس ستاد دیه کشور گفت وگویی داشته باشیم:
همانطور که می دانید سال گذشته مجلس قانونی تصویب کرد که مهریه بالای ۱۱۰ ضمانتی برای اجرا و پرداخت نداشته باشد.اثر گذاری این قانون در کاهش زندانیان مهریه را چطور می بینید؟
یکی از دغدغه های ستاد بدهکاران مهریه است که متاسفانه در کشور آمار نامعقولی دارند ،چون فرهنگ سازی نشده است .ازدواج هنوز بر اساس مطالعه نیست و گاهی اجبار است،از سوی دیگر بدون در نظر گرفتن توان مرد،مهریه هایی را بزرگترها تعیین می کنند که نتیجه آن زندانیان مهریه می شود.اگر هم زندان نروند که سالهای سال باید قسط مهریه پرداخت کنند.برای همین ما از دستگاهای آموزشی و فرهنگی تقاضا داریم که روی این موضوع کارکنند.سال گذشته ما پیشنهاد دادیم که اصلا مهریه زندانی نداشته باشیم چون نه یک سکه و نه ۱۲۴ هزار سکه نمی تواند سرنوشت ساز باشد وازدواج باید با عقلانیت ، شناخت و تحقیق انجام شود.در سال ۹۰ حدود ۲۰ هزار شوهر زندانی داشتیم ،این آمار هر روز افزایش می یافت برای همین در مجلس جلسه های زیادی برگزار کردیم و نهایتا به ایننتیجه رسیدیم که با پیشنهاد خانم اخوان،۱۱۰ سکه ضمانتی برای اجرا و پرداخت نداشته باشد.یعنی اگر از دامادی شکایت شد و توانایی مالی ندارد حداکثر ۱۱۰ سکه زندانی داشته باشد، مگر اینکه قاضی حکم دهد داماد توانایی مالی دارد.همچنین با دستورالعمل رئیس قوه قضاییه،مرخصی این زندانیان پذیرفته شد تا دنبال کارشان باشد .این قوانین کمک کرد تا حدود ۵۰ درصد کاهش زندانی داشته باشیم.
الان چند نفر زندانی مهریه داریم؟
حدود ۲هزار و ۱۰۰ نفر بدهکار مهریه در زندان داریم که کار آنها هم حل می شود.ما با گروه های صلح و آشتی مهریه در ستاد ، ابتدا سعی می کنیم با صلح این موضوع را حل کنیم تا به طلاق منجر نشود و روند خوبی داشته است.امیدوارم با آگاهی دادن به مردم ما این مشکل را نداشته باشیم و احساسات را در ازدواج تبدیل به عقلانیت کنیم.شناخت درست از یکدیگر در ازدواج باید فرهنگ سازی شود.
بالارفتن قیمت سکه چه تاثیری در تعداد زندانیان داشت؟
تاثیر خیلی بدی داشت.طمع افراد را بالا برد ،به ویژه کسانی که افراد آگاه در بینشان نبود برای این کار تحریک شدند.
با اجباری کردن قانون شخص ثالت تعداد زندانیان تصادف کاهش چشمگیری یافت.اما هر سال قیمت آن متناسب با دیه افزایش پیدا می کند که برخی این مابه التفاوت را پرداخت نمی کنند.امکان ندارد که حق بیمه ثابت باشد تا این مشکل پیش نیاید ؟
این موضوع یک بحث تخصصی دارد.به نظر من باید یک روشی برای زندگی داشته باشیم و همانطور که به فکر غذا و اجاره خانه هستیم،به فکر بیمه خودرو هم باشیم.ستاد در سال ۷۸ و با ده سال کار،با بیش از ۶۰ جلسه،اجباری شدن بیمه شخص ثالث را قانون تصویب کرد. الان دیگر راننده و مصدومان مشکلی پیدا نمی کنند و آمار زندانیان هم کاهش یافته است.قبل از این قانون روزی ۶۰ تا ۷۰ نفر به خاطر نبود بیمه به زندان می رفتند اما الان به یک یا دو نفر در روز رسیده است.یعنی از ۲۰ شهریور سال ۸۸ این آمار کاهش پیدا کرده است. سال ۸۲ ما ۳۰ هزارو ۲۲۰ نفر زندانی تصادفی داشتیم النا سال هزار نفر رسیده است.
ما الان چند نفر زندانی دیه داریم؟
کمتر از حدود ۸ هزار نفر هستند که عمدتا بدهکار مالی هستند.
همانطور که اشاره کردید با دو قانون مهریه و شخص ثالت تعداد زندانیان کم شد.اما برای کاهش زندانیان مالی چه قوانینی پیشنهاد دارید؟
قانون مجازات اسلامی که اصلاح شده به کاهش زندانیان مالی هم کمک می کند، اما عمده کار به عهده وزارت امور اقتصادی و دارایی و بانک مرکزی است.یعنی تحویل دسته چک قانونمند شود و اعتبار افراد را بررسی کنند تا این مشکلات پیش نیاید.چک بلا محل باید اصلاح شود تا هر کسی نتواند دسته چک بگیرد.باید به مردم آموزش داده شود که بی جهت از چک استفاده نکنند .الان گاهی به عنوان پول از چک استفاده می شود که اصلا کار درستی نیست.
در سال ۸۴ هیات وزیران تصویب کرد که موضوع دیه به کتابهای درسی وارد شود.اما تا الان اقدام موثری نشده است.شما این موضوع را پی گیری نکردید؟
ما خیلی پیگیری کردیم و طرح دادیم.اگر از پیش دبستانی تا دانشگاه این موارد آورده شود منافع خوبی دارد.سال گذشته من در جشن گلریزان امام رضا (ع) کرمان، با آقای زاهدی رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات ،دکتر ابراهیمی نایب رئیس کمیسیون اقتصادی،آقای نقویان این موضوع را مطرح کردم.قرار شد من گزارشی در این باره به کمیسیون آموزش بدهم.نمایندگان کمیسیون هم به نماینده آموزش و پرورش تاکید کردند که این موضوع را جدی بگیرد.طرح داده شد و جلسات متعددی گذاشته شد اما کار به جایی نبرد.به نظر من این یک کار گسترده است که باید انگیزه را قوی کرد.ما قصد تبلیغات در کتب درسی را نداریم ما یک ستاد مردمی هستیم.ما خودمان کتابها و جزوه هایی را متتشر کردیم و قصد داریم در اتوبوس، مترو پادگانها توزیع کنیم.امیدوارم در دولت بعدی وزیر به این موضوع توجه کنند.
نتیجه کار ستاد دیه معمولا هر سال در ماه رمضان دیده می شود. جشن گلریزان امسال نسبت به سالهای قبل چه تفاوتی داشت؟
امسال ۲۴ سال برگزاری جشن گلریزان بود که حدود ۱۶۰ جشن در سراسر کشور برگزار شد.رویکرد مردم به این کار خیر زیاد است.امام صادق(ع) فرمودند که کار نیک در شب قدر از روزهای دیگر گرانقدرتر است.در تمام استاها و شهرها تقریبا این جشن ها برگزار می شود و مردم هم استقبال می کنند. همچنین به حساب ۷۴ ۷۴ از دورترین نقاط کشور پول واریز می کنند.از بانک ملت،رفاه و صادرات هم از طریق از خود پرداز پول واریز می کنند.این برای ما خیلی ارزش دارد.
چند درصد زندانیان با جشن گلریزان آزاد می شوند؟
زندانیان بدهکار در جرایم غیر عمد و غیر کلاهبرداری هستند.ما یک جدول فرایند آزاد سازی داریم که اول سعی می کنیم از بیمه ها و بعد رضایت خانواده ها برای آزادی کمک بگیریم.ما سال قبل ۹ هزار و ۲۰ ۶ نفر را آزاد کردیم که حدود ۹۰۰ میایارد تومان جمع بدهی آنها بود.۵۰۵ میلیارد تومان گذشت بگیرند که کار مهمی است و حدود ۵۶ درصد است.امسال ۸ هزار و ۵۰۰ هزار نفر آزاد می شوند.در سه ماهها اول امسال هم هزار و ۸۵۷ نفر آزاد داریم که بدهی آنها ۲۷۰ میلیارد تومان بوده است.
اولویت بندی شما برای آزادی زندانیان به چه صورت است؟
اولویت اول سابقه زندان بودن است.خانمها به ویژه سرپرست خانواده اولویت دارند.نوجوانهای زیر ۱۸ سال،کهنسالان از ۶۰سال به بالا،بیماران صعب العلاج هم اولویتهای بعدی هستند.البته مبالغ هم اولویت دارند اما نه اینکه اول آنها را آزاد کنیم .این کار با برنامه اجرا می شود.
به نقل از سایت خبرآنلاین
