ورود کاربران

اطلاعات

آشنایی با خدمات موسسه حقوقی

حق ستان دادآور

تماس با وکیل :          66519169

پیامک :         30004650196448

رزومه مدیر موسسه

رزومه مدیر موسسه حقوقی حق ستان دادآور

دانلود نرم افزار رایگان دادآور

دانلود نرم افزار رایگان دادآور

پرینت

نقش ضابطان قضایی در گسترش عدالت کیفری

در . ارسال به گفتگوی حقوقی

سایت حقوقی دادآور

حسن تویسرکانی

يك دستبند به دست مامور نيروي انتظامي و دستبند ديگر نيز در دستان متهمي است كه با لباس زندان در دادگاه حاضر شده است اما اين سرباز كه حالا در قامت ضابط دادگستري ظاهر شده است آيا مي‌داند با اين متهم چگونه برخورد كند؟ يا اينكه وي  فكر مي‌كند شخص متهم است و او حق دارد هرگونه رفتاري با وي داشته باشد. اما اين سرباز شايد اطلاعي ندارد كه قوانين براي متهم نيز حقوقي قائل شده و طبق قوانين دستگاه قضايي ملزم به رعايت حقوق متهمان شده است. حال چرا با وجود اينكه قوانين ما حتي حقوق متهمان را نيز محترم شده ولي باز هم شاهد برخي بدرفتاري‌ها با اين افراد هستيم؟ سرباز وظيفه‌اي كه قرار است دوسال خدمت كند و پس از آن به سراغ كارو زندگي خود برود چگونه مي‌تواند از عهده اين مهم برآيد؟ البته بايد گفت خوشبختانه قانون آيين دادرسي جديد اين معضل را درنظر گرفته و براي ضابطان دادگستري حد و حدودي قائل شده است كه اين افراد بايد تحت تعليمات ويژه‌اي قرار گيرند. در اين راستا بايد گفت اصولا در تشکیل پرونده کیفری، عوامل متعددی دخالت دارند که از مهم‌ترین آنها، ضابطان دادگستری هستند. شناخت حقوق و تکالیف این دسته از ماموران که در شکل‌گیری پرونده کیفری، به‌ویژه در مراحل اولیه و تحقیقات مقدماتی، مؤثرند، در نحوه قضاوت مراجع درباره عملکرد آنان، نقش بسیار دارد. «ضابطان دادگستری» به دلیل وظایف حساسی که بر عهده آنان گذاشته شده است، از اهمیت خاصی برخوردارند و به همین دلیل، قانونگذار طی مباحث اولیه قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب، به موضوع ضابطان و وظایف آنان پرداخته است. با توجه به قانون آيين دادرسي جديد كه جايگاه ويژه‌اي براي ضابطان قضايي درنظر گرفته در خصوص اجرايي شدن  «قانون» گفت‌وگويي با
دکتر محسن طاهری‌جبلی وکیل پایه یک دادگستری انجام داده است كه از نظرتان مي‌گذرد.  طاهری‌جبلی با اشاره به تعریف کلی ضابط قضایی در قوانین، گفت: بر اساس ماده 28 آیین دادرسی کیفری ضابطان دادگستری مأمورانی هستند که تحت نظارت و تعلیمات دادستان در کشف جرم، حفظ آثار و علائم و جمع آوری ادله وقوع جرم، شناسایی، یافتن و جلوگیری از فرار و مخفی شدن متهم، تحقیقات مقدماتی، ابلاغ اوراق و اجرای تصمیمات قضایی، به موجب قانون اقدام می‌کنند. طبق این ماده بايد گفت ضابطان قضايي وظایف بسياري دارند که در اين ماده به صراحت بیان شده است. لازم به ذكر است كه این شفافیت در قانون قبل وجود نداشت و این امر سبب تخصصی شدن حدود و اختیارات ضابطان قضایی شده است.
وظیفه ضابط قضایی تحقیقات و کشف جرم است
این وکیل دادگستری با اشاره به نقش نیروی انتظامی در کاهش وقوع جرم تصریح کرد: نیروی انتظامی به عنوان ضابط قضایی نقش مستقیمی در کاهش وقوع جرم ندارد و براساس قانون اساسی این وظیفه بر عهده قوه قضائیه گذاشته شده است كه وظیفه ضابط قضایی کشف جرم و تحقیقات پرونده عنوان  شده است. وی اضافه کرد: ولی اگر نیروی انتظامی به عنوان ضابط قضایی در کشف جرم و جلوگیری از فرار متهمان به صورت قاطع عمل کند، راه گریزی براي متهمان نیست و در انجام تخلفات دچار وسوسه نمی‌شوند. طاهری جبلی با اشاره به تقسیم‌بندی ضابطان قضایی افزود: قانون اخیرالتصویب حدود اختیارات ضابطان را به صورت شفاف‌تری بيان كرده است که بر این اساس ضابط عام شامل فرماندهان، افسران و درجه‌داران نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران ( تحت آموزش‌هاي ويژه قرار دارند) است و ضابطان خاص نيز شامل مقامات و مأمورانی که به موجب قوانین خاص در حدود وظایف محول شده، ضابط دادگستری محسوب می‌شوند؛ از قبیل رؤسا، معاونان و مأموران زندان نسبت به امور مربوط به زندانیان، مأموران وزارت اطلاعات و مأموران‏ نیروی‏ مقاومت‏ بسیج‏ سپاه‏ پاسداران‏ انقلاب ‏اسلامی همچنین سایر نیروهای مسلح در مواردی که به موجب قانون تمام یا برخی از وظایف ضابطان به آنان محول شود، ضابط محسوب می‌شوند. وی ادامه داد: این تقسیم‌بندی سبب شده تا وظایف نیز به صورت دقیق‌تری مورد بررسی قرار گیرد؛ درقانون آیین دادرسی‌کیفری جدید آمده است که کشف جرم زیر نظر قاضی و در کمترین زمان صورت گیرد که این مسائل در قانون قبل دیده نشده بود.
ضابطان قضایی ابزار کار قوه قضائیه
این وکیل دادگستری درخصوص نقش ضابطان قضایی در برقراری عدالت کیفری اظهار داشت: ضابطان قضایی به عنوان ابزار کار قوه قضائیه هستند و این مسئله باعث می‌شود تا در بحث عدالت قضایی، امور کیفری را از امور مدنی جدا کرد. این تقسیم‌بندی سبب شده که نقش ضابطان قضایی در امور کیفری پررنگتر شود كه البته این نکته حائز اهمیت  است. اين حقوقدان تاکید کرد: اگر ما بخواهیم شاهد رعایت دادرسی منصفانه باشیم باید ضابطان قضایی نقش پررنگ‌تری داشته باشند كه در آیین دادرسی جدید نیز به این موضوع با رویکرد بیشتری نگاه شده است. براي مثال در قانون آیین دادرسی کیفری جدید صرف اینکه نیروی انتظامی وجود دارد ضابط قضایی نیست و فرد باید علاوه بر نیروی کادر نیروی انتظامی از آموزش‌های لازم که توسط دادگستری اجرا می‌شود نیز برخوردار شود. طاهری جبلی عنوان داشت: در قانون جدید نیروهای وظیفه به عنوان ضابط قضایی دیده نشده‌اند که این موضوع در قانون آیین دادرسی کیفری جدید به صورت تخصصی دیده شده است و نیروی انتظامی به سبب آموزش‌ها و تعليمات ويژه‌اي که ديده‌اند مورد وثوق دادستان قرار می‌گیرند و در پرونده‌های قضایی به انجام تحقیقات آنها کمک می‌کند.
ضابط قضايي حق ندارد کسی را بازداشت کند
اين وكيل دادگستري افزود: در قانون آیین دادرسی کیفری جدید آمده است، ضابط حق ندارد کسی را بازداشت کند مگر اینکه جرم مشهود باشد و در صورت بازداشت بايد تا 24 ساعت به مقام قضایی اطلاع دهد. اگر در زمان اداری باشد باید تا یک ساعت مراتب جهت رسیدگی به دادستان یا قاضی کشیک اطلاع داده شود که این امر نیز می‌تواند در افزایش عدالت کیفری در جامعه موثر باشد.

به نقل از سایت قانون

ارسال به شبکه های اجتماعی