علامت تجاری چیست و نحوه ثبت آن کدام است؟
علامت تجاری یک آرم مشخص است که اجناس و خدمات به خصوص که توسط شخص یا تشکیلات خاصی تولید و فراهم شدهاند را متمایز میکند. منشأ آن به زمان باستان بر میگردد؛ وقتی که صنعت گران امضاها یا علائم خود را روی آثار هنری و کاربردی خود چاپ میکردند. در طی سالها این علامتها جای خود را به سیستم امروزی ثبت و حفاظت آرم تجاری دادند. این نظام به مصرفکنندگان کمک میکند که از کالاها و خدماتی که ماهیت و کیفیت آنها مورد نظرشان است و با آرم مخصوص مشخص شدهاند، بهره بگیرند.
- هدف از آرم تجاری چیست؟
آرم تجاری از طریق حصول اطمینان از حقوق انحصاری برای شناختن کالاها و خدمات یا اجازه دادن به دیگران مبنی بر استفاده از آن در صورت پرداخت مبلغ، صاحب اثر را محافظت میکند. مدت زمان این حفاظت متفاوت است ولی آرم تجاری قابلیت تمدید شدن نامحدود توسط پرداخت مبلغ مربوطه را دارد. محافظت آرم تجاری توسط مراجع قانونی که در اکثر نظامها اجازه متوقف کردن تخلف در این زمینه را دارند، تأیید میشود.
از دیدگاه وسیعتر، علائم تجاری با رسمیت بخشیدن و دادن سود اقتصادی به صاحبان آنها، در سطح جهانی سرمایهگذاری میکنند و این ابتکار را ترویج میدهند. حفاظت علائم تجاری همچنین مانع تلاشهای رقبای غیرمنصف، مثل متقلبان، برای استفاده از علائم مشخص به منظور فروش محصولات و ارائه خدمات نامرغوب یا متفاوت میشوند. این نظام، آگاهی و امکان سرمایهگذاری جهت تولید و فروش کالاها و خدمات را در منصفانهترین شرایط ممکن به مردم میدهد و از این راه تجارت بینالمللی را تسهیل میکند.
- چه جور علائمی قابلیت ثبت شدن دارند؟
امکانات این مورد تقریباً نامحدود است. علائم تجاری میتوانند یک یا ترکیبی از چند کلمه، حرف یا عدد باشند. میتوانند شامل نقاشیها، سمبلها، نقشهای سهبعدی مثل شکل و بستهبندی کالاها، علائم سمعی مثل موسیقی یا اصوات، رایحهها و یا رنگهایی جهت معرفی ویژگیها باشند.
علاوه بر علائم تجاری که مشخص کننده منبع کالاها یا خدمات هستند، چند دسته علائم دیگر نیز موجود است. علائم اشتراکی متعلق به اتحادیههایی که اعضاء آنها از آن علائم به منظور معرفی خود با یک سطح کیفی (یا سایر ملزومات آن اتحادیه) استفاده میکنند. مثلاً اتحادیههای معرفیکننده حسابداران، مهندسان یا معماران.
علائم تصدیقنامهها با استانداردهای معین، برای نشان دادن قبولی داده میشوند، ولی محدود به هر گونه عضویتی نیستند. آنها را میتوان به هر کس که تصدیق کند کالاهای مربوط مطابق استاندارد هستند اعطا کرد. برای نمونه، گواهینامه استاندارد کیفیت “ISO 2000” یک گواهینامه شناخته شده در سطح جهانی است.
- آرام تجاری چگونه ثبت میشود؟
ابتدا، درخواست ثبت آرم باید در دفتر ملی یا منطقهای فهرست شود. این درخواست باید شامل بازسازی واضحی از آرم، با تمام رنگها، طرحها و نقشهای سه بعدی آن برای ثبت، درج شود. این درخواست همچنین باید شامل فهرستی از کالاها و خدمات در برگزیده آن علامت باشد. این علامت جهت حفاظت شدن تحت عنوان آرم تجاری یا هرگونه علامت دیگر باید واجد شرایط خاصی باشد. علامت تجاری، علاوه بر معرفی یک محصول مخصوص، باید متمایز از سایر علائم باشد که مصرفکننده بتواند آن محصول را از سایر محصولات تشخیص بدهد.
ضمن اینکه نباید مصرفکننده را ضریب دهد یا به اشتباه بیندازد یا اینکه به قوانین و اخلاقیات بیحرمتی کند.
و بالاخره، حقوق داده شده نباید مساوی یا حتی مشابه حقوق اعطاء شده به صاحب علامت دیگری باشد. با جستوجو و آزمایش توسط دفتر ملی یا مخالفت ثالثی که ادعای حقوق مساوی یا مشابه دارد میتوان از این بابت اطمینان حاصل کرد.
- دامنه محافظت علامت تجاری چقدر است؟
به منظور جلوگیری از ثبت جداگانه در هر دفتر کشوری یا ناحیهای ، WIPO ، نظام بینالمللی ثبت علائم را اجرا میکند، این نظام توسط دو عهدنامه اداره میشود: توافقنامه مادرید، وابسته به ثبت بینالمللی علائم و نیز پروتکل (موافقتنامه) مادرید، شخص دارای اتصال (توسط ملیت، مقر یا مؤسسه) با کشوری در ارتباط با یک یا هر دوی این عهدنامهها میتواند براساس ثبت یا درخواست در دفتر آن کشور، ثبت بینالمللی مؤثری در چند یا تمام کشورهای عضو اتحادیه مارید بدست آورد