مصطفی السان, خلیل احمدی
چکیده
دفاع اثباتی به معنای سبب یا اسبابی غیر از سبب مورد ادعای خواهان است که خوانده به آن متوسل می‌شود و اگر به اثبات رسد، دعوای خواهان حسب مورد کلا یا جزئا بی اثر می‌شود. استناد به این دفاع در تمام دعاوی اعم از حقوقی و کیفری امکان‌پذیر است. در این نوع از دفاع که می‌تواند متضمن اقرار ضمنی به خواسته خواهان باشد، خوانده اثبات می‌کند که سبب مورد ادعای خواهان به حکم قانون، توافق طرفین، در اثر اجرا یا مرور زمان و سایر عوامل از بین رفته است.
این مقاله، به جنبه‌های مختلف دفاع اثباتی در دادرسی مدنی می‌پردازد؛ به نحوی که مفهوم و حدود دفاع اثباتی، تفکیک آن از مفاهیم مشابه و مرتبط، مبنا و ماهیت این نوع از دفاع و نیز کاربرد آن در عمل بررسی می‌شود.
واژگان کلیدی:
دفاع اثباتی، دعوای متقابل، بار اثبات، ماهیت دفاع اثباتی
