بررسي موضوع «نفقه» از منظر قانون

نهاد خانواده یکی از مقدس ترین بنیان‌های جامعه است به طوري كه زیربنای یک جامعه سالم را باید در درون خانواده ها جستجو کرد، لذا دین مبین اسلام برای استحکام کیان خانواده احکام مفصلی را در مورد روابط و آداب زندگی بیان داشته، قانون گذار هم این قواعد ودستورات را در شیوه تدوین و چینش قوانین استفاده کرده است.

 

به گزارش خبرنگار حقوقي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) - پرداخت نفقه از سوی مرد به زن یکی از مواردی است که در قانون مدنی از آن یاد شده و از حقوق مسلم زن بر مرد و از کلیدی ترین مبانی حفظ کیان خانواده است. حامد داودی، در اين باره به ايسنا گفت: مرد به عنوان کسی که مدیریت و تامين نيازهاي مالي خانواده را به عهده دارد، برای ادامه زندگی زناشویی و تلاش برای استحکام مبانی خانواده باید مبلغی را به صورت روزانه یا هفتگی یا ماهیانه در اختیار همسر و فرزندان تحت تکفل و صغیر خود قرار دهد که این مبلغ باید به گونه‌ای باشد که بتوانند هزینه‌های یک زندگی معمولی را برطرف کند.

وي ادامه داد: به دستور ماده 1107قانون مدنی نفقه عبارت است از مسکن، اساس اهل بیت، غذا و البسه که به طور متعارف با وضعیت زن متناسب باشد و خادم درصورت عادت داشتن یا احتیاج زن به خادم يا در صورت مرض یا نقصان اعضا، البته باید به این نکته توجه داشت که موارد مذکور در ماده 1170قانون مدنی جنبه انحصاری نداشته وشوهر به عنوان ریاست خانواده باید از پس دیگر هزینه های زندگی نيز برآید.

 

وي ادامه داد: نفقه تنها به هزینه های ضروری اختصاص دارد و درخواست همسر از شوهر برای خرید اتومبیل‌های گران قیمت و خرید خانه های لوکس در نقاط گران قیمت شهر يا خريد زیورآلات بسیار قیمتی را نمی‌توان جزو پرداخت نفقه دانست.

داودي تصريح كرد: اگر شوهری بدون عذر موجه از پرداخت نفقه خوداری کند، زن می تواند به دادگاه رفته و به دستور ماده 1111 قانون مدنی درخواست پرداخت نفقه از دادگاه كند، در این صورت دادگاه میزان نفقه را معین و شوهر را به پرداخت آن محکوم می کند.

به گفته وي، اگر شوهر چندماه نفقه همسرخود را پرادخت نکرد، زن می تواند درخواست نفقه ماه هاي گذشته را نیز داشته باشد، در این صورت دادگاه به دستور ماده 1206قانون مدنی، شوهر را ملزم به پرداخت نفقه كرده و عدم پرداخت هزینه های ضروری به همسر، نوعی جرم تلقی می شود و شوهر مستنکف از پرداخت نفقه تحت تعقیب کیفری قرار می گیرد البته شوهری باید نفقه بپردازد که معسر یا فقیر نباشد يعني اگر مردی نتواند نفقه ایام زندگی را به همسر و فرزندان خود بپردازد و فقر و اعسارش برای دادگاه ثابت شود، نه تحت تعقیب فرار می‌گیرد و نه از لحاظ حقوقی ذمه اش مشغول است بلکه به استناد بند 2 از ماده 8 قانون حمایت خانواده مصوب سال 1353 زن می تواند از دادگاه درخواست صدور گواهی عدم امکان سازش را بکند وبا صدور این گواهی زن میتواند طلاق بگیرد.

 

داوودی اظهاركرد: زنی مستحق دریافت نفقه است که ناشزه نباشد يعني از کلیه وظایف شرعی و قانونی خود در مقابل شوهر استنکاف نكند، اگر زنی بدون عذر موجه از انجام تکلیف شرعی و قانونی خود استنکاف کند، مستحق دریافت نفقه نخواهد بود.

 

به گفته وي، اگر زن بیماری داشته باشد که نتواند وظایف قانونی وشرعی خود را به نحو احسن انجام دهد از دریافت نفقه معاف نیست ولی شوهر می تواند با در جریان قراردادن دادگاه همسر دیگری اختیار کند.