آیا می دانید که ...(94)
سایت حقوقی دادآور
اين جمله کليشه‌اي را بارها شنيده‌ايم که " چهارديواري، اختياري است" اين به آن معنا است که در کشور ما خرید یا اجاره یک ملک احساس «چهار دیواری اختیاری بودن» به بعضی‌ها می‌دهد، اما درست است که هر کسی وارد محدوده خانه و زندگی خویش می‌شود، اما زندگی اجتماعی افراد، جامعه را به صورت اعضای یک خانواده در می آورد که باید با هم در تعامل و ارتباط و تعاون باشند و تنها در اين صورت است که آرامش بر جامعه حکمفرما مي‌شود.
*حدود مالکیت مالک
بر طبق اصل 40 قانون اساسی: « هیچکس نمی‌تواند اعمال حق خویش را وسیله اضرار به غیر یا تجاوز به منافع عمومی قرار دهد.» بنابراین حدود استفاده مالک از ملک خود محدود به این است که از این طریق به دیگری آسیبی نرساند. حتي در اصل آزادي نيز اين قانون رعايت مي‌شود، يعني آزادي هيچگاه مطلق نيست و بهره‌مندي از آزادي در معناي آسيب رساندن به ديگران و محدود کردن آزادي آنها خلاصه نمي‌شود.
بنابراين کسی نمی‌تواند ادعا کند که در ملک خود هر کاری خواست بکند مثلا ايجاد سروصداي زياد موجب تضييع حقوق همسايگان خواهد شد و اين امر يکي از مواردي است که نشان مي‌دهد چهاردیواری اختیاری نیست.
مشکلات افرادي که در آپارتمان‌ها زندگي مي‌کنند نيز خود دليلي بر صحت اين ادعا است به طوري که سالها از زمان آپارتمان نشینی می‌گذرد اما مشکلات زندگی در این قبیل سکونتگاهها همچنان پابرجاست. این مشکلات به دلیل آن است که خانواده ها همچنان پیرو زندگی سنتی خود در خانه‌های حیاط دار بودند به گونه‌ای که صحبت کردن با صدای بلند، رفت و آمد در هر زمان از شبانه روز، صدای بلند تلویزیون و... را حق خود می‌دانند. چون معتقدند که چهار دیواری اختیاری است.
همانطور که مي‌دانيم حق همسایه در اسلام به قدری دارای اهمیت است که در روایتی از پیامبر اکرم (ص) نقل شده است: "جبرئیل پیوسته مرا درباره همسایه سفارش می‌کرد تا جایی که گمان بردم بزودی او را ارث بر (از همسایه‌اش) خواهد کرد".
در حدیث دیگری از پیامبر (ص) نقل شده که در یکی از روزها سه مرتبه فرمود: « به خدا سوگند چنین کسی ایمان ندارد... شخصی پرسید چه کسی؟ حضرت فرمودند: کسی که همسایه او از مزاحمت او درامان نیست.»
همين‌طور در ماده 132 قانون مدنی حدود اختیار مالک در استفاده از ملک خود بدین ترتیب محدود شده است: «كسي نمي‌تواند در ملك خود تصرفي كند كه مستلزم تضرر همسايه شود مگر تصرفي كه به قدر متعارف و براي رفع حاجت يا رفع ضرر از خود باشد.»
بنابراین مالک در استفاده از ملک خود نمی‌تواند از حدود معمول و متعارف خارج شود چرا که چنین استفاده‌ای موجب تضرر همسایه‌ها خواهد بود. قاعده این است که استفاده‌ای که مستلزم ضرر همسایه باشد ممنوع است. اما این قاعده استثنایی هم دارد و آن وقتی است که تصرف به قدر متعارف و برای رفع حاجت یا رفع ضرر باشد.
به نقل از سایت باشگاه خبرنگاران
