تصميم‌گيري براي فيلترينگ تلگرام به خط پايان رسيد
سایت حقوقی دادآور
بعد از ماه‌ها كش و قوس فردا قرار است تكليف فيلترينگ شبكه پيام‌رسان «تلگرام» در جلسه «كميته فيلترينگ» مشخص شود. شبكه‌اي كه در ماه‌هاي اخير و با توجه به استقبال كاربران ايراني از آن، همواره خبرساز بوده است. مسوولان وزارت ارتباطات همواره تاكيدشان بر عدم فيلترينگ اين شبكه بوده است، اما دبير اين كميته نظر ديگري دارد؛ حال بايد ديد در جلسه‌اي كه فردا با حضور نمايندگاني از وزارتخانه‌هاي مختلف و مجلس شوراي اسلامي برگزار خواهد شد پرونده فيلترينگ اين شبكه پر مخاطب بسته مي‌شود يا باز هم اين پرونده در تعليق باقي خواهد ماند؟ كميته فيلترينگ جلسه‌اي را در محل دادستاني كل كشور تشكيل خواهد داد تا به پرونده تلگرام رسيدگي كند. نماينده وزارتخانه‌هاي اطلاعات، آموزش و پرورش، ارتباطات، دادگستري، علوم، فرهنگ و ارشاد اسلامي و همچنين نماينده سازمان صدا و سيما، فرمانده نيروي انتظامي و يكي از نمايندگان كميسيون حقوقي و قضايي مجلس، اعضاي كميته فيلترينگ هستند كه قرار است در جلسه روز چهارشنبه در مورد ادامه فعاليت اين شبكه خبررسان تصميم بگيرند. جلسه‌اي كه در آن موافقان فيلترينگ كلي تلگرام با موافقان فيلترينگ هوشمند (فيلتر شدن بخشي از امكانات ارايه شده توسط اين شبكه) آن به گفت‌وگو خواهند نشست. در واقع در اين جلسه نمايندگان دولت ٧ راي و غيردولتي‌ها ٤ راي خواهند داشت. هفته پيش رييس‌جمهور در جلسه شوراي عالي فضاي مجازي اعلام كرد: «تسهيل دسترسي و استفاده مردم از امكانات فضاي مجازي و همزمان مقابله با سوءاستفاده از تبادل اطلاعات و آسيب‌هاي آن بايد مورد اهتمام باشد.» محمود واعظي وزير ارتباطات هم همواره تاكيد داشته كه وزارت ارتباطات تلگرام را فيلتر نخواهد كرد و در پاسخ به سوالات در اين زمينه، مضموني ثابت در سخنانش داشته است كه: «دولت به طور جدي به دنبال حفظ حريم خصوصي مردم است و تلاش دارد مردم به شبكه‌هايي كه در اختيار وزارت ارتباطات است اعتماد داشته باشند. فعاليت اين شبكه‌ها تا جايي كه سالم باشد و به‌گونه‌اي باشد كه مردم آن را تاييد كنند قطع نمي‌شود، اما قطعا اگر اين شبكه‌ها از خطوط قرمز گذر كنند فعاليت آنها محدود خواهد شد.» حال بايد ديد نمايندگان دولت از وزارتخانه‌ها مي‌توانند دبير كميته و اعضا مخالف را كه حامي فيلترينگ هستند قانع كنند يا نه. عبدالصمد خرم‌آبادي معاون دادستان كل كشور در امور فضاي مجازي و دبير كميته فيلترينگ از حاميان فيلتر شدن تلگرام است و در صحبت‌هايش با رسانه‌ها عنوان كرده است: «شبكه‌هاي پيام رسان موبايلي خارجي نظير واتس آپ، وايبر و تلگرام، قوانين كشور ما را رعايت نمي‌كنند و به دليل سهل‌انگاري وزارت ارتباطات، در حال حاضر اين شبكه‌ها علاوه بر اينكه زمينه جاسوسي گسترده بيگانگان از ارتباطات شهروندان كشور را فراهم كرده‌اند، به بستر امني براي تهاجم فرهنگي و ارتكاب جرايم سازمان يافته و انتشار گسترده محتواي مبتذل و مستهجن نيز تبديل شده‌اند.» او گفت: « براي مقابله با آسيب‌هاي ناشي از محتواي مجرمانه شبكه‌هاي اجتماعي خارجي سه اقدام اساسي بايد انجام شود. اقدام اول اين است كه به شبكه‌هاي اجتماعي وابسته و مرتبط با كشورهاي معاند و سرويس‌هاي جاسوسي بيگانه، به هيچ عنوان اجازه فعاليت داده نشود و اين گونه شبكه‌ها به‌طور كامل مسدود شوند. اقدام دوم اين است كه صرفاً به آن دسته از شبكه‌هاي اجتماعي خارجي غيرمعاند اجازه فعاليت در فضاي مجازي كشور داده شود كه اولاً از قوانين ايران كاملا تبعيت كنند، ثانياً سرورهاي خود را به داخل كشور منتقل كنند و ثالثاً از مراجع ذي‌صلاح مجوزهاي لازم را اخذ كنند.» روز گذشته فرمانده نيروي انتظامي تهران هم در حاشيه همايش روساي پليس فتا از نحوه نظارت پليس بر اين شبكه اجتماعي خبر داد و گفت: «ما فضاي مجازي را فرصت مي‌دانيم كه البته مي‌تواند تهديداتي هم داشته باشد. هر موضوعي را كه قانون براي ما تعريف كند، به آن ورود كرده و مطابق قانون عمل مي‌كنيم.» سردار حسين اشتري همچنين در مورد نحوه فعاليت پليس در شوراي عالي فضاي مجازي هم گفت: «در شوراي عالي فضاي مجازي تصميمات و سياست‌هاي كلي براساس تدابير مقام معظم رهبري مطرح و ابلاغ مي‌شود. در اين زمينه مطابق با دستورات قضايي و قوانين با متخلفان و محتواي مجرمانه نيز برخورد خواهد شد.» شبكه خبررسان تلگرام يكي از محبوب‌ترين شبكه‌ها بين كاربران تلفن‌هاي هوشمند ايران است. طبق اعلام رسمي وزارت ارتباطات اين شبكه در ايران توسط ١٤ ميليون نفر مورد استفاده قرار مي‌گيرد، اين آمار در صورتي اعلام شده است كه سايت رسمي تلگرام تعداد كاربران ايراني خود را ٢٠ ميليون نفر اعلام كرده است. بحث‌ها و خبرهاي مربوط به فيلترينگ تلگرام در حالي در خبرگزاري‌ها و سايت‌هاي تحليلي و خبري منتشر مي‌شوند كه در انتهاي هر خبر آدرس كانال تلگرام سايت مربوطه هم درج شده و از مخاطبان دعوت شده تا به كانال اين سايت‌ها در تلگرام بپيوندند و اين نشان مي‌دهد كه استفاده از اين شبكه اين روزها تنها يك سرگرمي صرف نيست بلكه تبديل به رسانه‌اي پرمخاطب و پراستفاده شده است كه مي‌تواند با امكاني به نام كانال كه به تازگي به اين شبكه اضافه شده است تحولي در عرصه رسانه محسوب شود. با تمام اين حرف‌ها مسوولان مربوطه هر روز با اتكا به استفاده‌هاي غيراخلاقي از اين شبكه‌ها احتمال فيلترينگ آن را مطرح مي‌كنند. محمدعلي اسفناني، سخنگوي كميسيون حقوقي و قضايي مجلس شوراي اسلامي با اعلام اينكه هنوز از جلسه روز چهارشنبه مطلع نشده است، در رابطه با تاثير‌گذاري فيلترينگ در كاهش استفاده‌هاي غيراخلاقي از اين ابزار همه‌گير در جامعه به «اعتماد» گفت: «فيلترينگ در حال حاضر تنها روشي است كه امكان دسترسي آسان افراد را به شبكه‌هاي غيراخلاقي محدود مي‌كند، و از آنجا كه دولت و حاكميت تكليف قانوني دارد كه نگهبان اخلاقيات جامعه باشد، به نظر مي‌رسد فيلترينگ در حد خود مي‌تواند موثر باشد.» موضوع فيلترينگ شبكه‌هاي مجازي و سايت‌هاي مختلف در ايران عمري به اندازه اينترنت دارد. از همان زمان كه اينترنت در ايران تبديل به ابزاري همگاني شد، موضوع فيلترينگ و دور زدن آن هم مطرح بوده و هست. حال اينكه اعمال فيلترينگ تا چه اندازه توانسته است ميل كاربران اينترنت را به استفاده از سايت‌هاي غيرقانوني و غيرمجاز كاهش دهد سوالي است كه پاسخش را مي‌شود در ميزان استفاده از فيلترشكن توسط كاربران و همچنين فروش vpn از سوي سازماني رسمي مانند مخابرات، به روشني يافت. محمد سلطاني‌فر، استاد دانشگاه و كارشناس ارتباطات در رابطه با مبحث فيلترينگ و نتيجه‌بخش بودن آن به «اعتماد» گفت: «تجربه وايبر و كند شدن وايبر به هر دليلي، و جايگزيني تلگرام به جاي آن، و جايگزين‌هاي ديگري كه بعد از كند شدن اين شبكه اجتماعي شكل گرفت، اين نتيجه را اثبات كرد كه دستكاري در تكنولوژي‌هايي كه در قالب شبكه‌هاي اجتماعي وجود دارد، بدون جايگزين كردن فضاي بهتر نمي‌تواند منجر به دستيابي به اهدافي كه فيلتر‌كنندگان به دنبال آن هستند، شود. اينكه محتواي يك شبكه اجتماعي مجرمانه و غيراخلاقي است، به ذات اين شبكه برنمي‌گردد، بلكه برمي‌گردد به محتوايي كه در آن قرار مي‌گيرد. در يك ظرف غذا هم مي‌شود بهترين غذاها را تهيه كرد و قرار داد كه استفاده‌كنندگان از آن لذت ببرند و هم مي‌شود مواد مسمومي در آن قرار داد كه مي‌تواند به استفاده‌كنندگان آن آسيب بزند.» او گفت: «ما زماني كه به مردم نحوه استفاده صحيح از اين شبكه‌ها را آموزش نداده‌ايم، و سطح سواد رسانه‌اي مردم را بالا نبرده‌ايم كه مردم با علم و آگاهي وارد اين شبكه‌ها شوند و در كنار اين آگاه‌سازي، گروه‌هاي توليد‌كننده محتوا را آماده نكرده‌ايم كه از طريق آنها بتوانيم محتواي درستي را براي كاربران تهيه كنيم و در مرحله بعد توليد‌كنندگاني را كه در اين فضا محتواي مفيد توليد مي‌كنند را تشويق نكرده‌ايم، نبايد توقع داشته باشيم كه از اين فضا نتيجه ديگري بگيريم. از كوزه همان برون تراود كه در اوست. سياستگذاري‌هاي ما به گونه‌اي نبوده كه محتوايي در اين فضا شكل بگيرد كه برون‌داد آن مسيري را براي ما شكل بدهد كه خوشايندمان باشد. و در چنين شرايطي نبايد توقع داشته باشيم كه ديگران در اين فضايي كه در اختيارمان است غذاي نامطلوب توليد نكنند. به همين انگيزه تلگرام مقصر نيست، به همان دليل كه وايبر و سايت‌ها و وبلاگ‌ها مقصر نبودند. ما نبايد كوتاهي‌مان در توليد محتواي مناسب را به گردن ابزار و بستر ارايه‌كننده امكانات بيندازيم.» حال بايد ديد خروجي جلسه فرداي كميته فيلترينگ، فيلتر شدن تلگرام در ايران خواهد بود يا حذف امكان دسترسي به كانال در اين شبكه پيام‌رسان و آنچه فيلترينگ هوشمند خوانده مي‌شود و محدوديتي جديد همان‌طور كه در تابستاني كه گذشت مديران تلگرام به درخواست وزارت ارتباطات ايران، امكان دسترسي به روبات‌هاي سازنده استيكر را براي كاربران ايراني مسدود كردند.
به نقل از سایت روزنامه اعتماد
